|
Wait please... |
|
|
Wait please... |
| *1r | [Woodcut illustration with the coat of arms of the Savoy Duchy.] |
| *1v-5v | [Tabula] |
| *1v | TABULA STATUTORUM SABAUDIE ET PRIMO PRIMI LIBRI. |
| *5v | EINIS [i.e. finis] TABULA STATUTORUM SABAUDIAE PER LIBRORUM ET DUCUM ORDINEM. |
| *6v | Iussisti reverendissime pater ut vetera et antiqua statuta superiorum ducum quamvis olim impressa melioribus tamen caracteribus imprimerem. Aliaque novissima annecterem, cum suis addicionibus ac reformationibus, que cum ad renovationem reducte nundum essent. Id et libenter et festinanter egi, tum quam ex hac serenda impressione cognovi non parum mihi fructus paratum iri, tum quod te patronum et dominum meum intelligebam nihil precepturum quod magno mihi usuinon cederet. Dedique operam imprimis, ut caracteres quam optimos ad huius dignissimi operis impressionem deligerem addita solertiori cura. Ne quid in formando ommitteretur eorum que vel ad litterarum rectam seriem, vel ad orationis integritatem pertinebant. Accipies igitur iustittime canzellarie hoc sacrum superadictumque opus, quod nomini tuo imprimendum dedicandumque curavi, ut eius auspicio liber castigatissimus edatur, cuius tutella presidioque omne ius fasque merito administratur. Vale. |
| a1r | Prohemium. |
| Incipit: ‘AMEDEUS dux Sabaudie, Chablaysii et Auguste princeps, marchio in Italia, comes pedemontium ...’ | |
| Explicit: ‘... cassatis et irritis aliis in suis robore et firmitate remanentibus.’ | |
| Hoc autem statutorum nostrorum compendium in quinque libros duximus dividendum ... et huiusmodi excessum ordinate collocantur. | |
| a1v | [Liber primus] |
| De dei invocatione et fide catholica. | |
| Incipit: ‘Bonum ad omnibus appetitur, sed superbia felicitatis humane potentia fallens ...’ | |
| a5r | Explicit: ‘... nihilque prophanum vel mundanum intra eas reponere presumant. Explicit liber primus.’ |
| Incipit liber secundus decretorum dominicalium. | |
| Doctrina domini ad liberos et successores. | |
| Incipit: ‘Paterne dilectionis et discipline erga charissimos liberos heredes et successores nostros illustres exolvere volentes ...’ | |
| f2r | Explicit: ‘... faciant ipsi cambellani seu scutiferi nostri deportari et reduci. Decretorum dominicalium liber secundus explicit.’ |
| f2v | Incipit liber tertius decretorum dominicalium. |
| De baronibus banneretis et aliis iurisdictionem habentibus. | |
| Incipit: ‘Barones banneretos et alios vassallos nostros merum et mixtum imperium ...’ | |
| g1v | Explicit: ‘... per aliquas vetulas expensis earum victualia necessaria ministrentur. Decretorum dominicalium liber tertius explicit.’ |
| Decretorum dominicalium liber quartus incipit. | |
| Prologus. | |
| Ne sub vaga licentia nostri consilii Chamberiaci residentis cancellarius … fortium eo ipso incidere decernimus fisco nostro applicandam. | |
| Taxa sigillorum et scripturarum litterarum constitutionum officiariorum domini. | |
| Incipit: ‘Primo pro sigillo litterarum constitutionis cancellarii nostri exigi decernimus decem florenos ...’ | |
| g5r | Explicit: ‘... et mandamus quotiens et qualiter opus erit iustitia mediante. Decretorum dominicalium liber quartus explicit.’ |
| Decretorum dominicalium liber quintus et ultimus incipit. | |
| Prologus. | |
| Quamvis inter virtutes tanta sit connexio ut in morali doctrina cuiusmodi hoc est … in propriis suarum facultatem terminis debitam humilitatem servare. | |
| De statu domini et sue domus inclite. | |
| Incipit: ‘Statuimus hoc edicto, quod nos et nostri in nostra ducali dignitate successores et heredes postquam ad successionem ...’ | |
| h1r | Explicit: ‘... exhibendam seu exhibendos. Datum Chamberiaci in castro nostro ianuis apertis … decimaseptima mensis Iunii anno dominice nativitatis Millesimo quatercentesimo trigesimo, inditione octava. Nichodus festi. Explicit liber quintus et ultimus decretorum dominicalium.’ |
| [Dated: Chambéry, 17 Jun. 1430.] |
| h1r | Sequuntur statuta seu decreta dominicalia per illustrissimam dominam Yolant ducissam illustrissimique domini Philiberti Sabaudie ducis eius filii tutricem condita. |
| Statuta super alienationem bonorum feudalium. | |
| Incipit: ‘YOLANT primogenita et soror christianissimorum Francie regum ducissa Sabaudie tutrix et tutorio nomine illustrissimi filii nostri carissimi Philiberti ...’ | |
| h1v | Explicit: ‘... Datas in Montecalerio die tertia mensis Iulii anno domini millesimo quatercentesimo septuagesimo quinto … thesaurario Sabaudie Lamberti.’ |
| [Dated: Moncalieri, 3 Jul. 1475.] | |
| Consilium illustrissimi principis domini nostri domini Philiberti Sabaudie … Data Rippolis die tertia novembris, millesimo quatercentesimo septuagesimo quinto … et Oldrado Canevoxii Fauyer. | |
| [Dated: Rivoli, 3 Nov. 1475.] | |
| Reformatio statutorum super causarum acceleratione. | |
| Incipit: ‘Yolant primogenita et soror christianissimorum Francie regum ...’ | |
| h5v | Explicit: ‘... Expliciunt decreta ab illustrissima domina Yolant ducissa et tutrice illustrissimi domini Philiberti Sabaudie ducis eius filii condita.’ |
| h5v | Statuta per illustrissimum Philibertum Sabaudie ducem condita. |
| Quod iuramentum addit forum foro temporali sicut foro ecclesiastico. | |
| Incipit: ‘Philibertus dux Sabaudie etc. Universis sit manifestum quod nos pensata utilitate subditorum nostrorum et ut ipsorum parcatur laboribus ...’ | |
| Explicit: ‘... Datas Taurini … die quinta mensis Ianuarii M.cccclxxx … et Petri Care advocati fiscalis cismontani. Cosmas.’ | |
| [Dated: Turin, 5 Jan. 1480.] | |
| Reformatio statutorum super causarum acceleratione. | |
| Incipit: ‘Philibertus dux Sabaudie, Chablasii et Auguste Sacri Romani Imperii princeps vicariusque perpetuus, marchio in Italia, princeps Pedemontium ...’ | |
| h8v | Explicit: ‘... Datum Chaberiaci die decimaseptima mensis augusti anno domini millesimo quadringentesimo octuagesimo … generali thesaurario Fauyer. Laus Deo.’ |
| [Dated: Chambéry, 17 Aug. 1480.] |
| h8v | Statuta per illustrissimum Karolum Sabaudie ducem condita. |
| Confirmatio statuti per ducissam Yolant editi et positi sub rubrica statutum super alienatione bonorum feudalium. | |
| Incipit: ‘Karolus dux Sabaudie etc. Universis serie presentium facimus manifestum quod nos visis et per consilium nobiscum residens de nostri mandato solerter ...’ | |
| Explicit: ‘... Quas in testimonium premissorum duximus concedendas. Datas Taurini die decimaquarta Ianuarii .M.cccc.lxxxiiii.’ | |
| [Dated: Turin, 14 Jan. 1484.] | |
| Declaratio clausularum nisi et si quis. | |
| Incipit: ‘Karolus dux Sabaudie, Chablasii et Auguste, Sacri Romani Imperii princeps vicariusque perpetuus, marchio in Italia, princeps Pedemontium ...’ | |
| i1r | Explicit: ‘... Datum Taurini die decima mensis Iunii anno domini millesimo quadringentesimo octuagesimoquinto … De Ruscaciis.’ |
| [Dated: Turin, 10 Jun. 1485.] |
| i1r | Statuta per illustrissimam dominam Blancam condita. |
| Statutum super alienationibus feudorum et unica dilatione ad examinandum danda contraque fabricatores monetarum ac in delinquentes | |
| Incipit: ‘Blanca ducissa Sabaudie tutrix et tutorio nomine illustrissimi principis filii nostri carissimi Karoli Ioannis Amedei ducis Sabaudie ...’ | |
| i1v-i2r | Explicit: ‘... datas Taurini die vigesimasexta mensis Octobris anno domini millessimo quatercentesimo nonagesimo primo … de Ruscaciis.’ |
| i2r | [Dated: Turin, 26 Oct. 1491.] |
| Statum editum super pena .l. si quis maior. | |
| Incipit: ‘Blanca ducissa Sabaudie tutrix et tutorio nomine ...’ | |
| Explicit: ‘... Datas Taurini die decimaseptima mensis Marcii Millesimo quatercentesimo nonagesimoquinto … De Ruscaciis.’ | |
| [Dated: Turin, 17 Mar. 1495.] |
| i2r | Statuta pro breviori causarum expeditione per illustrissimum Philippum Sabaudie ducem edita. |
| Incipit: ‘Philippus dux Sabaudie, Chablaisii et Auguste Sacri Romani Imperii princeps vicariusque perpetuus, marchio in Italia, princeps Pedemontium ...’ | |
| i3r | Explicit: ‘... Datas Taurini die ultima mensis Iunii M.cccc.xcvii … De Ronsicho.’ |
| [Dated: Turin, 30 Jun. 1497.] |
| i3r | Statuta per illustrissimum Philibertum Sabaudie ducem modernum condita. |
| Quod in causis que dietim assignate sunt instantia non currat nisi per .x. dies. | |
| Incipit: ‘Philibertus dux Sabaudie Chablaysii et Auguste Sacri Romani Imperii princeps vicariusque perpetuus, marchio in Italia, princeps Pedemontium ...’ | |
| Explicit: ‘... Datas Taurini die .xxiiii. Ianuarii M.ccccc.iii … De Ruscaciis.’ | |
| [Dated: Turin, 24 Jan. 1503.] | |
| Pronunciatio per consilium ne clerici ducales subditi ad curias vetitas ducales etiam subditos pro re mere prophana et ad curiam ecclesiasticam non pertinente trahant. | |
| Incipit: ‘Consilium illu. principis domini nostri domini Philiberti ducis Sabaudie etc. citra montes Taurini ordinarie residens. Universis sit manifestum quod comparuit hodie coram nobis ...’ | |
| i3v | Explicit: ‘... Datas Taurini die octava mensis Maii M.ccccc.iii … Gotardus.’ |
| [Dated: Turin, 8 May 1503.] | |
| Reformatio et statuta nova. | |
| Incipit: ‘Philibertus dux Sabaudie Chablaysii et Auguste ...’ | |
| i5r-i5v | Explicit: ‘... Datas Taurini die prima mensis M.ccccc.iii. … thesaurario generali. De Ruscaciis.’ |
| i5v | [Dated: Turin, 1 ? 1503.] |
| Explicit: ‘... Consilium illustrissimi principis domini nostri Sabaudie etc. … Taurini loco quo supra die quinta mensis Decembris Millesimo quingentesimo tertio ... De Ruscaciis.’ | |
| [Dated: Turin, 5 Dec. 1503.] |
| i5v | Statuta noviter edita per illustrissimum D.D. nostrum Karolum Sabaudie etc. ducem cum reformatione et ampliatione aliorum precedentium. |
| Incipit: ‘Karolus dux Sabaudie, Chablaysii et Auguste Sacri Romani Imperii princeps vicariusque perpetuus, marchio in Italia, princeps Pedemontium ...’ | |
| Explicit: ‘... In suis robore et effectu omnino permanentibus que ad unguem perpetuo observari volumus et iubemus.’ | |
| De consilio domini secum residen. et de numero et ordine presidum et collateralium a terminis solvendorum stipendiorum. | |
| Incipit: ‘Et primo in consistorio seu consilio nobiscum ordinarie. Residen. post cancellarium nostrum quem duxerimus ...’ | |
| k1v | Explicit: ‘... contrario commitenda.’ |
| Incipit: ‘Karolus dux Sabaudie etc. Universis sit manifestum ...’ | |
| k1v-k2r | Explicit: ‘... Datas Annessiaci die decima octobris M.ccccc.xiii … Uulliet.’ |
| k2r | [Dated: Annecy, 10 Oct. 1513.] |
| Consilum illustrissimi et excellentis principis et domini domini nostri Charoli Sabaudie etc. ducis secum ordinarie residens … Datas Annessiaci die decima octobris Millessimo quingentessimo decimo tertio … De Savinis. | |
| [Dated: Annecy, 10 Oct. 1513.] | |
| Abstineant peccare mali concessa relapsis tollitur at firmis gratia firma manet. | |
| Incipit: ‘Karolus dux Sabaudie etc. dilectis consiliis nobiscum et Taurini ordinarie residentibus ...’ | |
| k2r-k2v | Explicit: ‘... quas in testimonium concedimus. Datas Thaurini die decimaquarta Iullii Millesimo quingentesimo decimoseptimo. Uulliet. Per dominum presentibus … thesaurario generali.’ |
| k2v | [Dated: Turin, 14 Jul. 1517.] |
| Consilium ducale Thaurini ordinarie residens universis sit manifestum quod hodie coram nobis iudicialiter … Datas Thaurini die vigesimasexta mensis Augusti Millesimo quingentesimo decimoseptimo. Gotardus. STATUTORUM SABAUDIAE FINIS. | |
| [Dated: Turin, 26 Aug. 1517.] |
| k2v | Colophon: ‘Impressa fuerunt suprascripta Sabaudie statuta Taurini per magistrum Bernardinum De Sylva, regnante illustrissimo et magnanimo principe Karolo Sabaudie duce nono. Anno salutis christiane .M.ccccc.xxx. die .xxvii. mensis Septembris.’ |
| *1r | Sequitur tabula feriarum et litera in fine cuiuslibet sancti est littera calendarii. Dies quibus preponitur .R. erant feriati solum coram magnifico consi. resid. Quibus preponitur .C. solum coram magnifico Consi. Chamberiaci, ubi littera .D. curia archiepiscopalis Thaurini non observabat. Sed hodie omnes curie Taurini indistincte observant istos dies, et ceteri omnes preter dominicos sunt iuridici. Ferie vero messium et vindemiarum observantur solum in curia archiepiscopali et iudicis Thaurini. |
| [Table of festivities on two columns, each month beginning with the number of days it has.] | |
| Et ab inde usque ad .vii. Ianuarii inclusive sed Consi. residens usque ad .viii. Consi. vero Cham. observat solum a vigilia nativitatis inclusive usque ad ipsam .vii. Ianuari inclusive. |
| *1v | Valor ducati. |
| Primo nota quod ubique duodecim denarii faciunt unum solidum … valuit ut .i. patebit. | |
| [Table with the value of the ducat from 1400 to 1530.] |
