| A1r | IN NOMINE DOmini nostri Iesu Christi Amen & ad honorem summe & Individue Trinitatis & gloriose virginis Marie, & beati Petri apostoli [...] & exemplata tempore nobilis viri domini murioli de vidalta honorabilis potestatis Alexandrie in Millesimo(?). 1297. Inditione decima |
| [Dated: Alessandria, 1297.] |
| A1r | [De Sacramento Potestatis.] |
| Incipit: ‘EGO potestats Iuro ad sancta dei evangelia salvare, deffendere & custodire omnes ecclesias civitatis, Poderii, sive districtus seu Iurisditionis civitatis ...’ |
| D1r | Explicit: ‘... ITem statutum & ordinatum est quod dominus potestas teneatur & debeat infra menses duos post introitum sui.’ |
| [Liber secundus in causis criminalibus] |
| Incipit: ‘PRIMO statutum est quod si quis vel si qua requisitus vel requisita fuerit pro aliquo maleficio vel occasione alicuius maleficii & non venerit coram potestate vel illo sub quo fuerit requisitus vel requisita ...’ |
| G3v | Explicit: ‘... per reformationem sui consilii provisionum Antianorum nec aliquo alio modo eodem teneatur inquirere & inquiri facere custodes qui custodiunt stratas qualibet ebdomada.’ |
| Incipit Liber Tertius De Causis Civilibus. Et aliis perttnentibus [i.e. pertinentibus] ad Iustitiam. Et de aliis Capitulis pertinentibus ad Collegium Iudicum. Et Notariorum. Et de pactis seu Contractibus singularum Personarum. Et de Iudicibus, et Militibus Iustitiae. Et De Eorum Officio. |
| [Frieze with dragons, angels and letters "F. M. B."] |
| G4r | LIBER TERTIUS. |
| [Frieze with fly or bee and mythical creatures.] |
| Incipit: ‘ITEM STATUTUM EST, ET ORDINATUM. QUOD DUO IUDICES, DE COLLEGIO IUDICUM ALEXANDRIAE, ELLIGANTUR IN CONSILIO CUM ALIIS Officialibus in Consules dicte Civitatis ...’ |
| H5v | Explicit: ‘... Non obstantibus aliquibus statutis ordinamentis provisionibus, reformationibus vel decretis factis vel que fieri possent in contrarium.’ |
| H6r | INCIPIT LIBER QUARTUS DE REBUS ET IURIBUS COMMUNIS INQUIRENDIS & de avere communis non dando, & de avere communis, & de bannis & fodris excuciendis, & de civibus manutenendis, & de stratis & mercantibus. |
| Incipit: ‘ITEM Statutum est, quod potestas teneatur & debeat inquirere, & inquiri facere pecuniam communis tam in civitate quam in iurisdictione Alexandriae & specialiter Iura proventus ...’ |
| K1v | Explicit: ‘... Quod si potestas non observaverit amittat libras quinquaginta de suo salario de quibus possit libere a quolibet sindicari.’ |
| INCIPIT LIBER QUINTUS DE REGISTRIS, ET DE GAZERIS EXPELLENDIS. ET DE PRIvil[e]giis ecclesiarum. Et aliis rebus pertinentibus ad Ecclesias, & pauperes mortuos. |
| HEC Et infrascripta capitula seu ordinamenta registri sint & fiant ad modum, & formam que & qua in omnibus nuper firmata & facta sunt, & ordinamenta registrorum per sapientes ad hoc ellectos [...] sub anno Domini Millesimo Ducentesimo septuagesimo tertio Inditione prima die Iovis. XVI. Februarii. |
| [Dated: Alessandria, 16 Feb. 1273.] |
| K1v | De compellendo omnes dare registra, et de absolutione vicarii et eius familie. |
| Incipit: ‘IN primis statuerunt & ordinaverunt in concordia sapientes & eis placuit, quod omnes homines & persone habitantes in civitate Alexandria & burgis eiusdem civitatis, & in locis burgis, villis, cassalibus ...’ |
| L7r | Explicit: ‘... Et si predicta non fecerit perdat de suo salario libras quinquaginta a quibus commune sit penitus absolutum. Et clavarius teneatur & debeat dictas libras quinquaginta ponere in suo recepto, & hoc totum sine tenore.’ |
| [Frieze with botanical motifs and letters "F M".] |
| L7v | INCIPIT LIBER SEXTUS ET TRACTAT, DE BLAVA CUSTODIENDA ET RESTRINGENDA Et aliis rebus pertinentibus ad victualia. |
| HEC Sunt statuta et ordinamenta facta per quadraginta sapientes, voluntate totius consilii civitatis Alexandriae. Campana collecti super blavis restringendis et custodiendis ne vadant nec ducantur extra poderium Alexandriae. |
| De eisdem. |
| Incipit: ‘IN PRIMIS Quod Potestas debeat inquirere quam subtilius poterit. Si homines de cassalibus vel de villis. Quargnenti & bassarucii, & aliorum locorum ...’ |
| M6r | Explicit: ‘... Et hoc precise & sine tenore eandem penam substineant & substinere debeant conducentes predictos magistros, vel aliquem ipsorum qui contra predicta fecerit.’ |
| M6v | INCIPIT LIBER SEPTIMUS DE LABORERIIS COMMUNIS ET DE ALIIS LABOreriis pertinentbus ad alia qnarteria [i.e. quarteria] civitatis. |
| HEC Et omnia infrascripta, & etiam omnia alia & singula statuta & ordinamenta loquentia de laboreriis faciendis valeant & observentur in omnibus [...] & cum consilio illorum quos secum habere voluerit. |
| Statuta pertinentia ad laboreria communis. |
| Incipit: ‘ITem statutum est, quod omnia capitula laborum & facta super laboreriis sint firma & attendantur & observentur ...’ |
| Q8r | Explicit: ‘... Quod laborerium fiat & fieri debeat per totum mensem Madii. Et hoc totum precise & sine tenore.’ |
| [Frieze with dragons, angels and letters "F. M. B."] |
| Q8v | INCIPIT LIBER OCTAVUS DE INCENDIIS ET DAMNIS DATIS ET MENDIIS EQUORUM, ET ARmorum, & de aliis damnis & guastis agrorum. Et de his que pertinent ad officium Ferratie, & de incendiis, & damnis datis Furtive & iniuriose. |
| Incipit: ‘EGO Iudex Ferratie, iuro ad Sancta Dei Evangelia bona fide & sine fraude, & toto meo posse attendere & observare omnia & singula statuta pertinentia ad officium ferratie ...’ |
| V3r | Explicit: ‘... Non obstantibus aliquibus statutis provixionibus seu reformationibus in contrarium loquentibus.’ |
| INCIPIT LIBER NONUS DIMISSIS CAPITULIS SOCIETATIS POPULI quia erant cassata. |
| Quod quelibet persona possit vendere ad iustam pensam in Alexandria. |
| Incipit: ‘ITEM Statutum est, quod quelibet persona possit in Alexandria & districtu vendere licite, & impune ad iustam pensam & mensuram sine aliqua dacita ...’ |
| X1v | Pontificales litere contra hereticos. |
| X1v-X4r | CLEMENS Episcopus Servus Servorum Dei. Dilectis filiis Potestatibus, sive Rectoribus, Consulibus, Capitaneis, & Ancianis consiliis, & Communitatibus civitatum aliorumque locorum [...] Data Perusii nono Novembris Postificatus nostri Anno primo. |
| [rum]8r | Explicit: ‘... & quotiens laborabitur per commune Bergolii in predictis fossatis potestas teneatur ire vel mittere unum ex suis Iudicibus vel militibus qui faciat laborari homines in dictis fossatis.’ |
| De non deripando viam que est in agris Bergolii. |
| [Frieze with dragons, angels and letters "F. M. B."] |
| Colophon: ‘Hoc volumen Statutorum, Alexandriae Excudebant, Francischus Muschenus Et Fratres Bergomates, Cives Alexandrini, ex Privilegio habito ab ipsa Rebuplica. Anno a creatione mundi, Millesimo sexto, septuagesimo quadragesimo septimo. Annoque a salute Christiana, Millesimo Quingentesimo Quadragesimo Septimo. Decimo Quarto Cal. Ianuarias.’ |
| [rum]8v | [Woodcut depicting the coat of arms of Alessandria, motto "SUB UMBRA TUA.", printer's mark.] |
